۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۶

پوسته يخی قطب شمال دو نيم شد



به گفته دانشمندان بزرگ ترين پوسته يخی قطب شمال ترک برداشته و به دو نيم تقسيم شده است. اين رويداد، آب شيرين درياچه ای را که اين پوسته به مثابه سدی از آن حفاظت می کرد آزاد کرده است.
اين پوسته يخی که به "وارد هانت" (Ward Hunt) معروف است در ساحل شمالی جزيره الزمير، در ناحيه نوناوات کانادا واقع است.
توده عظيم يخ شناور، که برای دست کم سه هزار سال در جای خود ثابت بود اکنون به دو نيمه بزرگ تقسيم شده است.
گروهی از دانشمندان با انتشار مقاله ای در نشريه "مقالات تحقيقاتی ژئوفيزيکی" (Geophysical Research Letters) از وقوع اين پديده خبر داده و می گويند اين تازه ترين نشانه روند جاری و فزاينده تغييرات جوی در نواحی قطب شمال است.
وارويک وينسنت و درک مولر از دانشگاه لاوال در شهر کبک کانادا و مارتين جفريز از دانشگاه فربنکس آلاسکا، آمريکا، به شيوه های مختلف از جمله تصويربرداری ماهواره ای و همچنين از نزديک، سرگرم مطالعه اين پوسته بوده اند.
اتلاف آب شيرين
آنها می گويند ترک برداشتن پوسته، که از بهار سال 2000 آغاز شد، نتيجه سه دهه فرسايش اين توده يخی است.
دکتر جفريز به بی بی سی گفت: "ما هم اکنون شاهد گسست های بسيار گسترده ای در آن هستيم که به صورت افقی تا کيلومترها در طول پوسته ادامه پيدا می کند. اين گسست ها همينطور ده ها متر قطر پوسته را از بالا تا پايين در بر می گيرد. ما هرگز ترک هايی مانند اين نديده ايم."
دانشمندان هشدار می دهند که اين جزيره های شناور يخی ممکن است کشتی ها و همچنين سکوهای حفاری در دريای "بيفورت" را تهديد کند.
نخستين پيامد اين پديده، تلف شدن تقريبا تمامی منبع آب شيرين بزرگ ترين درياچه مدفون در يک پوسته يخی در نيمکره شمالی زمين است. عمق اين منبع آب شيرين در عميق ترين نقاط به 43 متر می رسيد.
اتلاف اکوسيستم های ذره بينی
از ميان رفتن آب شيرين و شور اين درياچه، محيط زيست موجودات ذره بينی و جلبک های ناحيه را دگرگون کرده است.
دکتر جفريز گفت: "اينها اکوسيستم هايی بسيار نادر و نامتعارف هستند و برای شناختن حيات در دوره های سردتر زمين و همچنين حيات در ساير کرات مورد مطالعه قرار می گيرند."
وی گفت: "اگر اين اکوسيستم ها را از دست بدهيم، فرصت مطالعه حيات در دوره های پيشين تاريخ زمين و همچنين در ساير کرات منظومه شمسی را از دست داده ايم."
دانشمندان تحولات پوسته های يخی در قطب شمال و جنوب زمين را همواره زير نظر دارند.
ناحيه قطب جنوب زمين نيز در دوره های اخير شاهد تحولات چشمگيری بوده است.
سال گذشته، پوسته يخی معروف به "لارسن بی" به مساحت 3250 کيلومتر مربع در شبه جزيره قطب جنوب (Antarctic Peninsula) تنها ظرف يک ماه به هزاران قطعه متلاشی شد.
اين شبه جزيره يکی از سه ناحيه در جهان است که با سرعت فوق العاده ای گرم می شوند و درجه حرارت آن طی پنجاه سال گذشته 2.5 درجه سانتيگراد بالا رفته است.
تغييرات سراسری
مولر، وينسنت و جفريز می گويند محاسبات آنها نشان می دهد که تغييرات ماهيتا مشابهی در ناحيه جزيره الزمير در حال وقوع است.
يک قرن پيش، سراسر ساحل شمالی اين جزيره پوشيده از يک پوسته يکپارچه يخی بود. به گفته دانشمندان با اين حال تا سال 1982 حدود 90 درصد اين ناحيه يخی از ميان رفته بود.
دکتر جفريز گفت: "مدل های کامپيوتری به شکل کاملا قانع کننده ای نشان می دهد که تغييرات جوی زمين ابتدا در قطب های زمين به خصوص قطب شمال خودنمايی می کند."
"ملاحظات ما در پوسته يخی وارد هانت با تصوير جامع تری که از تغييرات قطبی داريم همخوانی دارد. به علاوه همه اينها با درک ما از چگونگی واکنش آب و هوای قطب شمال به تغييرات سراسر زمين سازگار است."

هیچ نظری موجود نیست: