تركمنستان

 

مقدمه:

اين جمهوري در بخش جنوب غربي آسياي مركزي قرار دارد. از طرف شمال با قزاقستان و ازبكستان، و در شرق با ازبكستان و افغانستان، و در جنوب با افغانستان و ايران، و در غرب با درياي كاسپين محدود مي شود. عشق آباد بزرگترين شهر تركمنستان و پايتخت آن مي باشد.

تركمن ها يك گروه قومي و نژادي را تشكيل مي دهند و دین اکثریت غالب با مسلمانان سنی است. جمهوري تركمنستان در گذشته يكي از جمهوري هاي اتحاد جماهير شوروي به شمار مي رفت، در سال 1991اين كشور مستقل شد. 85 درصد مردم اين كشور تركمن، پنج درصد ازبك، چهار درصد روس و شش درصد هم باقي قوم‌ها هستند. 98.8 درصد از مردم آن باسوادند.

جمعیت آن (طبق آمار 1997) 000/695/4 نفر و زبان رسمی کشور ترکمنی و واحد پول آن منات ترکمنستان است.

سرزمين و منابع:

جغرافياي تركمنستان:

جمهوري تركمنستان با وسعتي برابر 488100كيلومتر مربع دومين كشور بزرگ آسياي مركزي پس از قزاقستان به شمار مي رود. از نظر وسعت نيز پنجاه و دومين كشور جهان است.

تمام بخش مركزي اين كشور را يكي از بزرگ ترين بيابان هاي جهان به نام قره قوم (شنزار سياه) فرا گرفته است.

حدود چهار پنجم اين كشور را استپ مي پوشاند كه اين پهنه بخشي از جلگه ي پست توران محسوب مي شود.

بيشتر تركمنستان در ارتفاعي حدود 500 متر يا كم تر از آن قرار گرفته است. فرورفتگي آقچاقايا كه در بخش شمالي اين كشور قرار دارد، پست ترين نقطه ي تركمنستان است كه 81 متر پايين تر از سطح دريا است. كوهستان هاي كپه داغ در حاشيه ي پايين قره قوم و در طول مرز جنوبي اين كشور با ايران كشيده شده است.

در امتداد پيشگو هاي اين كوهستان كمربندي از واحه ها قرار گرفته اند، كه به وسيله ي جريان هايي كه از كوه سرازير مي شوند،بوجود آمده اند.

درياچه ها و رودخانه ها منابع آب شيرين تركمنستان بسيار اندك است و سيستم هاي وسيعي از كانال ها باشرايط سختي آب را براي نوشيدن و آبياري منتقل مي كنند. جريان هاي كوهستاني در اين كشور به محض اين كه به شنزار هاي خشك و رس هاي قره قوم مي رسند و پخش و پراكنده مي شوند، چنانكه تنها منابع آب تركمنستان رودخانه هايي هستند كه كشور هاي همسايه سرچشمه مي گيرند. آمو دريا كه از كوهستانهاي پامير واقع در شرق تاجيكستان سرچشمه مي گيرد و بخشي از مرز با ازبكستان را تشكيل مي دهد، همچنين رودمرغاب كه از كوهستانهاي افغانستان سرچشمه مي گيرد، بزرگ ترين رودخانه هاي دائمي كشور محسوب مي شوند. آب هاي آمودريا و رودخانه مرغاب از طريق كانال قره قوم آب را به بخش هاي خشك جنوب تركمنستان مي رساند.

كانال هاي ديگري نيز وجود دارند كه آب را از آمو دريا در بخش شمالي كشور منحرف مي سازند. دريا ي كاسپين كه درياچه اي شور و محصور در خشكي است، تمام مرز غربي تركمنستان را تشكيل مي دهد. غالب ترين چهره در امتداد خط ساحلي درياي كاسپين خليج قره بغاز مي باشد كه بخش عمده اي از شمال غرب تركمنستان را اشغال مي كند.

منابع طبيعي:

تركمنستان داراي منابع اساسي نفت و گاز طييعي است كه در درياي كاسپين و بيابان قره قوم قرار دارد. از نظر منابع گاز پنجمین ذخایر گاز طبیعی دنیا را در اختيار دارد. منابع عمده ي ديگري مانند زغال سنگ، سولفور، منيزيم و نمك در اين كشور نيز وجود دارد.

تنها 4 درصد از كل سرزمين اين كشور كشاورزي مي شود، تقريباً تمام اين مقدار ( 18500كيلومتر مربع آبياري مي گردد.