فضای جغرافیایی امروز: 2009

۲۴ آذر ۱۳۸۸

آلودگی آب در بخش صنایع

هر ساله نزديك به 300 تا 500 ميليون تن فلزات سنگين ، حلال ها ، روغن هاي سمي و پس مانده هاي ديگر از بخش صنايع انباشته مي شود .
در كشورهاي توسعه يافته ، 70 درصد فاضلاب هاي صنعتي در جاهايي دور ريخته مي شوند كه آب هايي غير قابل استفاده را آلوده مي كنند .

۱۹ آذر ۱۳۸۸

سرعت جنگل زدایی

اندونزی سومین رتبه را در جهان از نظر انتشار گازهای گلخانه ای بدست آورد. عمده ی تولید گازهای دی اکسید کربن توسط این کشور، ناشی از جنگل زدایی است.

در حال حاضر 85 در صد جنگل های سوماترا نابود شده اند. بنا به گزارش سازمان ملل متحد،زمینی به اندازه ی 50 میدان فوتبال در هر ساعت از جنگل ها نابود می شوند.

۱۶ آذر ۱۳۸۸

دریای مرده

حفظ و نجات دریای مرده یک مسئله ی منطقه ای است اما اگر از نظر زیست محیطی، تاریخی، جغرافیایی به آن نگاه کنیم، یک مسئله ی جهانی است.

۱۳ آذر ۱۳۸۸

دره، یک گودی یا سطحی گود شده از زمین است که از سوی کوهستان ها و یا تپه ها محدود می شود، دره را نیز خط القعر طبیعی در سطح زمین می توان گفت که به سمت یک جویبار، دریاچه و یا اقیانوس شیب می یابد. دره ها بوسیله ی آب و یافرسایش یخچالی تشکیل می شوند. دره ها در میان دشت ها، تپه ها و کوهستان ها توسعه می یابند.

رودخانه ها و جویبارها از طریق دره ها جریان می یابند که در حقیقت مناطق داخلی یک سرزمین را به اقیانوسی زهکشی می کنند. در کف بسیاری از دره ها خاک حاصلخیز وجود دارد که سازنده ی کشتزارهای بسیار خوب محسوب می شود. اغلب دره ها در سرزمین های خشک بوسیله ی آب های جاری جویبارها و رودخانه ها تشکیل شده اند.

کف دره را بستر آن می گویند. اغلب بستر رودخانه ها به سمت پایین شیب دارند. دره های کوهستانی معمولاً دارای بسترهای باریک می باشند. بخشی از بستر واقع در طول ساحل رودخانه را دشت سیلابی می گویند. دو سمت دره را نیز دیوارهای دره یا سراشیب های دره می نامند. دیوار دره، شیب دامنه ی یک جویبار یا دره ی یخچالی است. باران ، شبنم، باد و اتمسفر موادی را از این دامنه ها سست می کنند، و به داخل جویبار می ریزند. این مواد توسط رودخانه ها و جویبارها به نواحی پایین دست حمل می گردند.

شکل دره بستگی به میزان گود شدگی و عرضی دارد که در آن حرکت می کند.... ادامه دارد..

سونامی

چه عواملی باعث سونامی می گردد؟

سونامی موج بزرگ اقیانوسی است که بوسیله حرکت ناگهانی در کف اقیانوس ایجاد می شود. این حرکت ناگهانی می تواند زلزله، فوران عظیم آتشفشانی، و یا زمین لغزه ای در زیر آب ناشی گردد. تاثیر شهاب سنگ بزرگ نیز می تواند سبب سونامی گردد. سونامی با سرعت های بسیار زیادی در سراسر اقیانوس حرکت کرده و در آب های کم عمق ساحل به صورت امواج بزرگ مرگباری در می آید.

۱۱ آذر ۱۳۸۸

بزرگترین شهاب سنگ جهان

بزرگترین شهاب سنگ جهان توسط کشاورز نامیبیایی در حالی که مزرعه ی خود را شخم می زد در سال 1920 کشف شد. این شهاب سنگ به عنوان شهاب سنگ هوبا ( Hoba ) شناخته شده است . و وزن آن حدود 66 تن می باشد.

سوپر ولکانوی توبا چقدر قدرت داشت؟

محققان ثابت کرده اند که فوران سوپر ولکانوی توبا، در جزیره ی سوماترا در حدود 73 هزار سال پیش تاثیرات بی شماری را داشته است که عبارتند از:

جنگل زدایی در مرکز هند ( حدود 3000 مایل دورتر)، خروج 800 متر مکعب خاکستر به جو، دوره ی یخی آنی، تا حدودی انقراض انسان، تغییرات پوشش گیاهی، تغییرات اقلیمی و ایجاد بزرگترین دریاچه ی آتشفشانی جهان.

ضمناً در این گزارش آمده است که دما در عصر یخبندانی که روی داده است، تا حدود 16 درجه ی سانتیگراد افت داشته است.

خبر از ژئولوژی دات کام

۶ آذر ۱۳۸۸

از نشنال جئوگرافی

۲۹ آبان ۱۳۸۸

زغال سنگ و انسان

آیا می دانید منابع طبیعی مانند زغال سنگ می تواند روی سلامت انسان تاثیر گذار باشد؟ ( بر اساس اطلاعات بدست آمده از یو.اس.جی.اس.)

۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۸

ريزش هاي دامنه اي تماشايي در پارك ملي يوسميت

ششم آگوست 2006 "هرب دون" روي تخته سنگي در كنار رودخانه ي مرسد واقع در پارك ملي يوسميت نشسته بود. او در حالي كه از مناظر مختلف عكس مي گرفت از يك روز بلند تابستاني لذت مي برد. تنها اولين عكسش را از قطعه سنگي گرفته بود كه ناگهان صداي مهيبي شنيد. از جا پريد و به سرعت به ديواره ي دره، جايي كه صدا از آنجا منشاء مي گرفت نگاه كرد. سنگ بسيار بزرگي كه حدود 30 متر طول و 15 متر عرض داشت، از بالاي دره سقوط مي كرد.

هنگامي كه با زمين برخورد كرد و از هم پاشيد، رگباري از سنگ هاي ريز و درشت را در هوا پخش كرد. در همين زمان كه او اين حادثه را عكس مي گرفت، سنگ بسيار ريزي در رودخانه اي كه جلوش قرار داشت فرو افتاد.

هرب آماده ي دويدن شد اما زمين اطرافش پستي و بلندي هاي زيادي داشت و گريختن غيرممكن بود. در محلي كه او قرار داشت، خوشبختانه بهمن سنگ و آوار براي مدت كوتاهي متوقف گرديد و او توانست اين تصاوير را از اين مخاطره طبيعي تهيه كند.

وقوع بهمن سنگ كه در محل برخورد با درختاني است كه در پايين دست قرار گرفته اند.

۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۸

آتشفشان سانت هلن

اين كوه آتشفشاني كه به نام سانت هلن شناخته شده است، در جنوب غربي ايالت واشنگتن واقع در ايالات متحده آمريكا مي باشد، پس مدت ها ركود، انفجارات خود را در 27 مارس 1980 آغاز كرد. با ادامه فعاليت، اولين فوران بزرگ مقياس خود را در 18 مي 1980 انجام داد. اين انفجار شديد و بزرگ ابرهايي از خاكستر و واريزه هايي را به اتمسفر وارد كرد و 57 نفر از مردم اين منطقه را كشت.

با اين انفجاري كه صورت گرفت، ارتفاع اين آتشفشان از 2950 متر به 2550 متر كاهش يافت.

۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۸

تركمنستان

مقدمه:

اين جمهوري در بخش جنوب غربي آسياي مركزي قرار دارد. از طرف شمال با قزاقستان و ازبكستان، و در شرق با ازبكستان و افغانستان، و در جنوب با افغانستان و ايران، و در غرب با درياي كاسپين محدود مي شود. عشق آباد بزرگترين شهر تركمنستان و پايتخت آن مي باشد.

تركمن ها يك گروه قومي و نژادي را تشكيل مي دهند و دین اکثریت غالب با مسلمانان سنی است. جمهوري تركمنستان در گذشته يكي از جمهوري هاي اتحاد جماهير شوروي به شمار مي رفت، در سال 1991اين كشور مستقل شد. 85 درصد مردم اين كشور تركمن، پنج درصد ازبك، چهار درصد روس و شش درصد هم باقي قوم‌ها هستند. 98.8 درصد از مردم آن باسوادند.

جمعیت آن (طبق آمار 1997) 000/695/4 نفر و زبان رسمی کشور ترکمنی و واحد پول آن منات ترکمنستان است.

سرزمين و منابع:

جغرافياي تركمنستان:

جمهوري تركمنستان با وسعتي برابر 488100كيلومتر مربع دومين كشور بزرگ آسياي مركزي پس از قزاقستان به شمار مي رود. از نظر وسعت نيز پنجاه و دومين كشور جهان است.

تمام بخش مركزي اين كشور را يكي از بزرگ ترين بيابان هاي جهان به نام قره قوم (شنزار سياه) فرا گرفته است.

حدود چهار پنجم اين كشور را استپ مي پوشاند كه اين پهنه بخشي از جلگه ي پست توران محسوب مي شود.

بيشتر تركمنستان در ارتفاعي حدود 500 متر يا كم تر از آن قرار گرفته است. فرورفتگي آقچاقايا كه در بخش شمالي اين كشور قرار دارد، پست ترين نقطه ي تركمنستان است كه 81 متر پايين تر از سطح دريا است. كوهستان هاي كپه داغ در حاشيه ي پايين قره قوم و در طول مرز جنوبي اين كشور با ايران كشيده شده است.

در امتداد پيشگو هاي اين كوهستان كمربندي از واحه ها قرار گرفته اند، كه به وسيله ي جريان هايي كه از كوه سرازير مي شوند،بوجود آمده اند.

درياچه ها و رودخانه ها منابع آب شيرين تركمنستان بسيار اندك است و سيستم هاي وسيعي از كانال ها باشرايط سختي آب را براي نوشيدن و آبياري منتقل مي كنند. جريان هاي كوهستاني در اين كشور به محض اين كه به شنزار هاي خشك و رس هاي قره قوم مي رسند و پخش و پراكنده مي شوند، چنانكه تنها منابع آب تركمنستان رودخانه هايي هستند كه كشور هاي همسايه سرچشمه مي گيرند. آمو دريا كه از كوهستانهاي پامير واقع در شرق تاجيكستان سرچشمه مي گيرد و بخشي از مرز با ازبكستان را تشكيل مي دهد، همچنين رودمرغاب كه از كوهستانهاي افغانستان سرچشمه مي گيرد، بزرگ ترين رودخانه هاي دائمي كشور محسوب مي شوند. آب هاي آمودريا و رودخانه مرغاب از طريق كانال قره قوم آب را به بخش هاي خشك جنوب تركمنستان مي رساند.

كانال هاي ديگري نيز وجود دارند كه آب را از آمو دريا در بخش شمالي كشور منحرف مي سازند. دريا ي كاسپين كه درياچه اي شور و محصور در خشكي است، تمام مرز غربي تركمنستان را تشكيل مي دهد. غالب ترين چهره در امتداد خط ساحلي درياي كاسپين خليج قره بغاز مي باشد كه بخش عمده اي از شمال غرب تركمنستان را اشغال مي كند.

منابع طبيعي:

تركمنستان داراي منابع اساسي نفت و گاز طييعي است كه در درياي كاسپين و بيابان قره قوم قرار دارد. از نظر منابع گاز پنجمین ذخایر گاز طبیعی دنیا را در اختيار دارد. منابع عمده ي ديگري مانند زغال سنگ، سولفور، منيزيم و نمك در اين كشور نيز وجود دارد.

تنها 4 درصد از كل سرزمين اين كشور كشاورزي مي شود، تقريباً تمام اين مقدار ( 18500كيلومتر مربع آبياري مي گردد.

۱۷ اردیبهشت ۱۳۸۸

چشم اختاپوس

منبع: اينكارتا

۲۸ اسفند ۱۳۸۷

نمونه شماره 4 از مشق نوروزي

نمونه چهارم:

1- فلات ايران كدام كشورها را شامل مي شود؟

2- مرو دشت و دشت ابراهيم آباد در كدام بخش زاگرس واقع هستند؟

3- براي بهره برداري صحيح از منابع آب چه بايد كرد؟

4- نتيجه فرو نشست هوا در عرض هاي جغرافيايي راس سرطان و راس الجدي چيست؟

5- مهمترين عامل بيابان زايي چيست؟

6- چرا گرماي بازتابي زمين از جو خارج نمي شود؟

7- قسمت عمده آلودگي درياي مازندران ناشي از كدام رود است؟

8- شيب دامنه چه نقشي در جلوگيري از وقوع سيل دارد؟

9- چه محلهايي اغلب در معرض خطر سيل هستند؟

10- انسان چگونه مي تواند از خسارتهاي شديد حوادث طبيعي بكاهد؟

با آرزوي سالي خوش و عيدي با بركت، پاسخ سوالات را در قسمت نظرات با تيك زدن نظر خصوصي، و ذكر نام و نام خانوادگي و نام كلاس كپي و ارسال كنيد.

۲۷ اسفند ۱۳۸۷

نمونه شماره 1 از مشق نوروزي

1- موضوع مورد مطالعه دانش جغرافيا چيست؟

2- در دوره ي ترشياري زمين هاي پست به چه صورتي شكل يافته اند؟

3- آبادي هاي كوچك در نواحي بياباني را چه مي گويند؟

4- ميانگين بارش جهان چند ميليمتر است؟

5- مهمترين نوار بياباني در نيمكره ي شمالي كدام سرزمين ها را در بر مي گيرد؟

6- امروزه در ايران، شرايط تجديد حيات طبيعي را چگونه فراهم مي كنند؟

7- علت مقاومت درخت بلوط در برابر بادهاي شديد و خشكسالي چيست؟

8- آنچه كه در اغلب زلزله ها سبب خسارت مي شود و تلفات انساني را بيشتر مي كند، چيست؟

9- پوشش گياهي چه نقشي در جلوگيري از وقوع سيل دارد؟

10- دانشمندان چگونه وقوع آتشفشان را پيش بيني مي كنند؟

نمونه سوال 3 از مشق نوروزي

نمونه سوم:

1- نقشه ها قابليت نمايش چه پديده هايي را دارند؟

2- كدام كوههاي تركيه آغاز ضلع شمالي فلات ايران مي باشند؟

3- كدام شيوه ي زندگي در ايران با محيط اطراف خود پيوند زيادي دارند؟

4- كوچكترين واحد سكونت در ايران چيست؟

5- چند كشور جهان حتي براي مردم خود نيز آب كافي ندارند؟

6- چه شرايطي براي بارندگي لازم و ضروري است؟

7- چرا اغلب كشورهايي كه با گسترش بيابان مواجه هستند، مبارزه با بيابان زايي صورت مي گيرد؟

8- جنگل هاي مانگرو در كدام قسمت ايران قرار دارند؟

9- كنترل محل گسلها چگونه و چرا صورت مي گيرد؟

10- كدام مخاطره ممكن است موجب بروز آتش سوزي در جنگل ها شود؟

نمونه سوال 2 از مشق نوروزي

1. چه عواملي در زاگرس زمينه ي فعاليت كشاورزي را فراهم نموده است؟

2. وجود ارتفاعات سرسبز زاگرس، موقعيت مناسبي را براي چه كساني مهيا ساخته است؟

3. كدام عوامل زمينه ي فعاليت كشاورزي را براي ساكنان جلگه هاي سواحل درياي مازندران فراهم كرده است؟

4. سازمان هواشناسي كشور، با استفاده از كدام اطلاعات نقشه هاي هواشناسي را تهيه مي كند؟

5. ساخت ظروف و اشياي سفالي در كدام روستاها رواج دارد؟

6. وجود كدام شرايط در ايران زمينه ي فعاليت دامپروري را فراهم كرده است؟

7. كدام عامل در ايجاد و توسعه شهرهاي ايران، در طول تاريخ به برخي از شهرها اعتبار بخشيده است؟

8. چرا تبخير بالقوه بيشتر از مقدار واقعي است؟

9. آب رودهاي كرج و جاجرود چگونه به مصرف مي رسد؟ چگونه بايد به مصرف برسد؟

10. چرا در مناطق خشك، ميزان تبخير و تعرق بيشتر از بارندگي سالانه است؟

نمونه سوال شماره 5 از مشق هاي نوروزي

نمونه پنجم:

1- فرسايش چه تاثيري روي چاله ها داشته است؟

2- بهره برداري از آب هاي زيرزميني نيازمند چه فعاليت هايي است؟

3- كدام منابع آب تاكنون سبب ايجاد بحران هاي سياسي شده اند؟

4- بارندگي در مناطق خشك چگونه است؟

5- جنگل ها چگونه هوا را تصفيه مي كنند؟

6- مهمترين جامعه جنگلي در مغرب و جنوب غربي ايران چيست؟

7- وارونگي دما در چه زماني اتفاق مي افتد؟

8- توقف لرزه ها در محل هاي مستعد زلزله نشانه چيست؟

9- پراكندگي وقوع بهمن در كشورمان را بنويسيد.

10- مهمترين اقدام در مقابل هر خطري چيست؟

۲۸ دی ۱۳۸۷

18 ژانويه

در چنين روزي يعني هيجدهم ژانويه سال 1912 ، كاپيتان رابرت اسكات، افسر انگليسي خود را به قطب جنوب رساند تا اولين كسي باشد كه پا به اين سرزمين گذارده است، اما متاسفانه يك ماه پيش از اين آموندسن به اين هدف دست يافته بود.